Werknemers kiezen er vaak voor zzp’er te worden omdat ze dan minder belasting hoeven te betalen. Ze vragen zich daarbij niet altijd af of ze geschikte ondernemers zijn. Het Centraal Planbureau schrijft dat in een notitie over zzp’ers. Volgens het CPB hebben de fiscale voordelen een “aanzuigende werking op de zzp-status”. Zelfstandigen zonder personeel genieten diverse belastingvoordelen, zoals de zelfstandigenaftrek. Die houdt in dat ze over de eerste 7.280 euro die ze verdienen geen belasting hoeven te betalen.

Volgens het planbureau zou de overheid dat geld efficiënter kunnen besteden door het te richten op zzp’ers die maatschappelijke meerwaarde hebben, bijvoorbeeld omdat ze innovatief zijn. De bestaande belastingvoordelen komen ook terecht bij zzp’ers die geen aanwijsbare meerwaarde hebben boven gewone werknemers. Tegenover het belastingvoordeel van zzp’ers staat dat ze geen recht hebben op sociale zekerheid en geen collectief pensioen opbouwen. Volgens het CPB bestaan daarvoor wel mogelijkheden, maar worden die in de praktijk weinig benut.

Het aantal zzp’ers is de afgelopen jaren flink gegroeid, tot zo’n 800.000. Volgens het planbureau komt dat onder meer door de individualisering. Werknemers vinden het aantrekkelijk om ondernemer te worden omdat ze dan meer vrijheid hebben. Voor bedrijven zijn zzp’ers aantrekkelijk omdat ze goedkoper zijn. Het planbureau maakt, samen met ambtenaren van diverse ministeries, deel uit van een werkgroep die de positie van zzp’ers op de arbeidsmarkt bestudeert. De woensdag verschenen CPB-notitie weerspiegelt echter niet de mening van die werkgroep, zo staat in het stuk. Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën zei dinsdag dat hij verwacht dat er veranderingen nodig zijn in het beleid voor zzp’ers. Maar het is niet de bedoeling hun aantal terug te dringen, onderstreepte hij.